मुदत खरेदी म्हणजे काय? कायदेशीर माहिती .

रोजी

मुदत खरेदी म्हणजे काय? संपूर्ण माहिती आणि

 कायदेशीर मुद्दे


मुदत खरेदी म्हणजे असा एक व्यवहार ज्यामध्ये एखादी जमीन किंवा मालमत्ता तात्पुरत्या स्वरूपात ठराविक कालावधीसाठी, ठराविक रकमेच्या मोबदल्यात दुसऱ्या व्यक्तीकडे दिली जाते. मात्र, ह्या व्यवहारात मालमत्तेचे पूर्णस्वामित्व लगेच हस्तांतरित होत नाही.

नमस्कार मित्रांनो,

आज आपण एक महत्त्वाचा विषय पाहणार आहोत – मुदत खरेदी म्हणजे काय?, ही कोण करू शकते, यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक असतात आणि या व्यवहारात काय काय धोके असू शकतात. शेवटी आपण काही महत्वाचे प्रश्नोत्तर स्वरूपात मुद्दे पाहणार आहोत, जे वाचकांसाठी खूप उपयुक्त ठरतील.

📌 मुदत खरेदी म्हणजे काय?

मुदत खरेदी म्हणजे असा एक व्यवहार ज्यामध्ये एखादी जमीन किंवा मालमत्ता तात्पुरत्या स्वरूपात ठराविक कालावधीसाठी, ठराविक रकमेच्या मोबदल्यात दुसऱ्या व्यक्तीकडे दिली जाते. मात्र, ह्या व्यवहारात मालमत्तेचे पूर्णस्वामित्व लगेच हस्तांतरित होत नाही.

हा करार एकप्रकारचा तात्पुरता करार असतो – ज्यामध्ये जमीन विकणारा व्यक्ती (मालक) जमीन खरेदी करणाऱ्या व्यक्तीकडून काही रक्कम घेतो आणि काही अटींवर ती जमीन वापरण्यास देतो.

🧾 मुदत खरेदी कोण करू शकतो?

  • ज्याच्या नावावर जमीन आहे (7/12 उताऱ्यावर नाव असलेला)

  • कायदेशीर वारसदार

  • सह-मालक, पण सर्व सहमालकांची लेखी संमती आवश्यक असते

📃 मुदत खरेदीसाठी आवश्यक कागदपत्रे

➤ जमीनधारकाचे कागद:

  • आधार कार्ड

  • पॅन कार्ड

  • दोन पासपोर्ट साईज फोटो

  • 7/12 उतारा व फेरफार नोंद

➤ खरेदीदाराचे कागद:

  • आधार कार्ड

  • पॅन कार्ड

  • दोन पासपोर्ट साईज फोटो

➤ साक्षीदारांचे कागद:

  • किमान दोन साक्षीदारांचे आधार कार्ड

  • त्यांची सही आवश्यक

⚖️ मुदत खरेदी कायदेशीर बाबी

जर मुदतीच्या आत खरेदीदाराने उरलेली रक्कम परत केली आणि दोघांची सहमती असेल तर, मुदत खरेदीचा दस्त रद्द केला जाऊ शकतो.

❗ पण महत्वाचा मुद्दा:

जर मुदतीच्या आत जमिनीची उरलेली रक्कम परत दिली नाही, तर ती जमीन कायदेशीररित्या खरेदीदाराच्या नावावर जाऊ शकते.

याचा अर्थ असा की, करारामध्ये स्पष्ट नमूद केलेली अट पूर्ण न झाल्यास मालमत्तेचा ताबा कायमचा खरेदीदाराकडे जाऊ शकतो. म्हणूनच असा करार करताना कायदेशीर सल्ला घेणे अत्यंत गरजेचे आहे.

❓ महत्वाचे प्रश्न आणि त्याची उत्तरे:

🔹 1) मुदत खरेदी करार नोंदणी आवश्यक आहे का?

होय. हा करार स्टॅम्प पेपरवर लिहून, नोंदणी कार्यालयात रजिस्टर केला गेला पाहिजे.

🔹 2) मुदत खरेदी रद्द केल्यास खरेदीदाराला नुकसान होते का?

जर व्यवहार स्पष्ट व लेखी करारात असला आणि करारातील अटींचा भंग झाला असेल, तर जमीनधारकाने पैसे परत दिल्यास ती रद्द होऊ शकते. पण वेळेवर रद्द न केल्यास नुकसान होऊ शकते.

🔹 3) जमिनीचा ताबा कोठे नोंदवायचा?

तहसील कार्यालयात किंवा पंचनामा करून ग्रामसेवकाकडे ताबा देण्यात येतो.

🔹 4) मुदत खरेदी किती काळासाठी केली जाते?

सामान्यतः 1 वर्ष ते 5 वर्षे, काही वेळा 11 वर्षांपर्यंत मुदत ठरवली जाते. परंतु कालावधी करारात स्पष्टपणे लिहिला पाहिजे.

💡 टिप्स: फसवणूक टाळण्यासाठी काय करावे?

  • व्यवहार करण्याआधी जमीन व कागदपत्रांची पारदर्शक चौकशी करा

  • नोंदणीकृत करार तयार करा

  • कायदेतज्ज्ञांचा लेखी सल्ला घ्या

  • साक्षीदारांची उपस्थिती ठेवावी

  • संपूर्ण व्यवहार बँक ट्रान्सफरद्वारे करावा

🧠 वास्तविक उदाहरण (संकल्पित)

श्री. पाटील यांनी आपली 2 एकर जमीन 5 वर्षांच्या मुदतीसाठी श्री. मोहितेंना 10 लाख रुपयांना दिली. करारात नमूद केल्याप्रमाणे, जर 5 वर्षांच्या आत श्री. पाटील यांनी रक्कम परत दिली नाही, तर जमीन श्री. मोहितेंच्या नावावर जाईल.

5 वर्षांनंतर श्री. पाटील पैसे परत देऊ शकले नाहीत, त्यामुळे कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण करून ती जमीन श्री. मोहितेंच्या नावावर नोंदवली गेली.

🔚 निष्कर्ष

मुदत खरेदी हा एक कायदेशीर व सोयीस्कर पर्याय आहे, परंतु त्यात अनेक धोके असू शकतात. कोणत्याही प्रकारचा करार करताना सर्व कायदेशीर कागदपत्रांची पूर्तता, स्पष्ट अटी, आणि नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे.

तुम्ही अशी खरेदी करत असाल तर खात्री करा की तुमच्याकडे सर्व कागदपत्र आहेत आणि व्यवहार नोंदणीकृत आहे.

📞 अधिक माहितीसाठी संपर्क करा:

🧑‍⚖️ Adv. Atul Devkar
📱 मो. 9920513093
📌  कायदेशीर कागदपत्रांचे मार्गदर्शन




टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

आपली प्रतिक्रिया आमच्यासाठी महत्वाची आहे. कृपया नम्र भाषेत अभिप्राय द्या."